Architectuur voor kinderen heeft baat bij een speelse aanpak

Benader het project altijd vanuit het perspectief van de kinderen. Dat is het belangrijkste advies voor het bouwen van hoogwaardige kinderdagverblijven van twee ervaren Duitse architecten, prof. Jens Ludloff van Ludloff + Ludloff en Dipl.- Ing. Architect Nathalie Dziobek-Bepler van Baukind UG. Met een landelijk tekort aan kinderdagverblijven in Duitsland, wordt verwacht dat de vraag naar nieuwe instellingen de komende jaren zal toenemen, wat volop kansen biedt voor mensen met de wens en kennis om architectuur te bouwen die verbeelding, speelsheid en ontwikkeling ondersteunt.

- Architectuur voor kinderen is een zeer gespecialiseerd vakgebied met veel voorschriften en planning. Het vereist gespecialiseerde kennis van bijvoorbeeld veiligheidsvoorschriften, maar het is speels werk dat baat heeft bij een speelse aanpak. Goede architectuur kan kinderen ondersteunen in hun ontwikkeling door kansen te creëren voor het oefenen van hun sociale- en motorische vaardigheden, zegt Nathalie Dziobek-Bepler, die zich sinds de oprichting van Baukind acht jaar geleden heeft gespecialiseerd in de architectuur voor kinderen.

Haar perspectief wordt weerspiegeld door Jens Ludloff, wiens recente werk de SOS Kinderhof Botschaft für Kinder in Berlijn omvat.

- Onze ervaring is dat bouwen voor kinderen andere vormen van communicatie vereist dan bouwen voor volwassenen, tenminste als we ze serieus nemen als gebruikers met onafhankelijke behoeften. Dit betekent dat voor de betrokkenheid met de gebruikers, die een deel van hun leven in onze architectuur doorbrengen, een geschikte vorm moet worden gevonden, b.v. in de vorm van workshops, zodat specifieke behoeften in het ontwerpproces kunnen vloeien, zegt Jens Ludloff.

Het creëren van goede kinderdagverblijven betekent het ontwerpen van architectuur die niet alleen past bij de behoeften van de kinderen, maar ook de volwassenen die voor hen zorgen. Dit omvat de verantwoording voor verschillende onderwijs- en pedagogische filosofieën en het ondersteunen van verschillende persoonlijkheden bij de kinderen.

- In onze ontwerpen proberen we altijd onafhankelijkheid te stimuleren door ervoor te zorgen dat de kinderen zoveel mogelijk zelf kunnen doen, zoals kasten met toegankelijke haken en waterkranen die met kleine handen kunnen worden bediend. We plaatsen graag ramen in de meeste muren, zodat de kinderen elkaar tijdens het spelen kunnen observeren. Het is ook goed om ruimtes te bieden waar de kinderen alleen kunnen zijn, zegt Nathalie Dziobek-Bepler.

Foto: ©HEJM

Zoals iedereen die meer dan 2 minuten een kind heeft waargenomen weet, zijn de bewegingen en activiteiten van kinderen heel anders dan die van volwassenen. Een goede architectuur voor kinderen biedt voldoende mogelijkheden om te rennen, klimmen, kruipen en springen.

- We proberen multifunctionele elementen in al onze ontwerpen op te nemen, bijvoorbeeld een ronde wastafel in de toiletten waar de kinderen omheen kunnen rennen, matrasopslag die dienst doet als klimplatform en schuilplaatsen en verborgen kruipruimtes onder trappen en door muren. Vooral in binnensteden zoals Berlijn, waar de buitenruimte beperkt is, is het belangrijk om beweging aan te moedigen ongeacht het weer en toegang tot buitenspeelplaatsen, zegt Nathalie Dziobek-Bepler.

Herontwerpen van gebouwen voor kinderen

In veel gevallen begint het ontwerpen van een kinderdagverblijf niet op een leeg canvas, maar eerder door een bestaand gebouw te transformeren.

- We hebben een toekomst van conversie en wederopbouw voor ons. Het grondstofverbruik van onze bouwsector en de dwingende vermindering van grijze energie zullen de conversie vóór sloop en nieuwbouw plaatsen. Deze manier van denken is nog maar net begonnen, maar als we de sociale- en energievraagstukken serieus nemen, is dat het logische gevolg, zegt Jens Ludloff.

Nathalie Dziobek-Bepler schat dat 70 procent van het werk van Baukind wordt gedaan met bestaande gebouwen, en ze gebruiken elementen zoals kleuren, scheidingswanden en akoestische panelen om het gebouw aan de kinderen aan te passen.

- We werken veel met kleuren en vormen om de kinderen een groepsidentiteit te geven en hen te helpen hun eigen gebied te vinden. Dit doen we bijvoorbeeld door elke groep een apart dier en mono kleur te geven en vervolgens de kleuren van alle groepen in de gemeenschappelijke gebieden te gebruiken. We leggen altijd veel nadruk op akoestiek, omdat het erg belangrijk is voor het welzijn, zelfs als je het niet bewust opmerkt. Dit wordt voornamelijk gedaan met akoestische plafondpanelen, hoewel we soms ook panelen op de muren gebruiken, vooral in oudere Berlijnse gebouwen, waar plafondhoogte een probleem kan zijn, zegt Nathalie Dziobek-Bepler.

FOTO:
Dipl.- Ing. Architect Nathalie Dziobek-Bepler
Baukind UG

©Christoph Musiol

• Baukind is opgericht in 2011 en is gespecialiseerd in architectuur voor kinderen.
• Baukind werkt voornamelijk in Berlijn, maar heeft projecten uitgevoerd in het grootste deel van Europa.
• Het architectenbureau heeft 13 mensen in dienst, waaronder productontwerpers en landschapsarchitecten.
• Een belangrijke filosofie van Baukind is om een holistische benadering van ontwerp te hanteren, waarbij alles wordt vormgegeven, van kamers en speeltuinen tot deurknoppen en zeepdispensers, vanuit het perspectief van het kind

FOTO:
Prof. Jens Ludloff
Ludloff+Ludloff

• Ludloff + Ludloff werd in 2007 opgericht door Laura Fogarasi-Ludloff en Jens Ludloff.
• Het bedrijf heeft internationaal geprezen gebouwen gerealiseerd voor onderwijs, training, sport en wonen.
• Ludloff + Ludloff heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder een Iconic Award en BDA Berlin Prize voor de SOS Kinderhof Botschaft für Kinder in Berlijn.