Een toekomst met biobased bouwmaterialen
Klei, stro, zeegras en zeewier. Dit zijn, naast het toenemende gebruik van hout, enkele van de biobased materialen die bouwondernemers en adviseurs mee kunnen nemen in hun plannen over het bouwen van de toekomst. Het kan een goed idee zijn om te denken aan alternatieve materialen met het oog op zowel milieu als gebruikers.
Lees hier het artikel over een biobased bouwsysteem. Neem ook een kijkje in Deense en Duitse gebouwen, waar de biobased materialen in combinatie met onder andere Troldtekt-houtbeton bijdragen aan een goed binnenklimaat.
Goede isolatie, beter binnenklimaat en lokale productie. Er zijn veel voordelen verbonden aan de biobased bouwmaterialen, die stilaan aan populariteit winnen als alternatief voor bijvoorbeeld de klassieke baksteen.
In Feldballe in Djursland (Denemarken) is in de plaatselijke school een leslokaal voor natuurkunde, scheikunde en natuurwetenschappen bijgebouwd met zorgvuldig geselecteerde materialen die met zorg voor zowel het milieu als de mens zijn geproduceerd. Dat is vooral te danken aan de samenwerking tussen de school, Henning Larsen Architects en EcoCocon Denemarken.
– Met ons bouwsysteem, dat we onder andere hebben toegepast bij de uitbreiding van Vrije school Feldballe, gebruiken we hernieuwbare, eenjarige restgewassen uit de landbouw. Dat zijn materialen die generaties lang meegaan, zegt Lars Keller, directeur van EcoCocon Denemarken, voordat hij verdergaat:
– We merken dat er nog steeds een gebrek aan kennis is in veel delen van de industrie waar de voordelen van biobased bouwmaterialen nog niet bekend zijn of waar het potentieel ervan niet wordt ingezien – ondanks de voor de hand liggende voordelen van materialen zoals stro.
Stabiele en ademende schoolconstructie
Bij Vrije school Feldballe zijn het vooral de biobased stro-elementen van EcoCocon Danmark en de binnenbekleding van klei-fijnpleister die ervoor zorgen dat de aanbouw de hele dag geschikt is voor onderwijs, zelfs in de late middaguurtjes wanneer de lucht in een klaslokaal nogal eens bedompt kan zijn.
Ondanks de goede isolatie is de constructie diffusie-open en stoot ze geen schadelijke gassen uit. En dat is onder meer te danken aan de Cradle to Cradle Certified® stro-elementen en het fijnpolijsten van de klei.
– Biobased bouwmaterialen hebben natuurlijk veel klimaatvoordelen die in deze industrie zeer belangrijk zijn, maar het gaat ook in hoge mate om de voordelen voor de gebruikers. Als we het over kinderen en onderwijs hebben, is het belangrijk dat het binnenklimaat stabiel is en dat de temperatuur en het vochtigheidsniveau niet te hoog wordt; – biobased materialen kunnen daartoe bijdragen.
Naast de stro-elementen zorgt een ander Cradle to Cradle Certified materiaal, Troldtekt-akoestische panelen, voor een goede akoestiek en veel rust in de ruimte. De op hout gebaseerde akoestische plafondoppervlakken harmoniëren bovendien met muren, plinten en raamkozijnen en verbinden de ruimte tot één geheel. Bovendien behoort Troldtekt volgens het Deense keurmerk voor binnenklimaat (onderdeel Technologisch Instituut) tot de beste categorieën op het gebied van ontgassing en deeltjesafgifte.
Het grootste kantoorgebouw van Europa is van klei
Terwijl op de Deense school met stro-elementen wordt gewerkt, kijken ze in Duitsland vooral naar de grond. Hier heeft architectenbureau haascookzemmrich STUDIO2050 het hoofdkantoor van het biologische levensmiddelenbedrijf Alnatura in Darmstadt bekleed met een buitengevel van klei. Met zijn 13.500 vierkante meter is het het grootste kantoorgebouw van Europa met dit type gevel en bovendien het eerste kantoorgebouw ter wereld met geothermische wandverwarming. Een bodemkanaal zorgt er bovendien voor dat er lucht van het aangrenzende bos op de juiste temperatuur wordt aangevoerd.
Binnen stroomt daglicht door grote ramen, terwijl trappen en loopbruggen verbindingswegen creëren en het open en royaal vormgegeven karakter van het gebouw benadrukken. In het plafond zijn Troldtekt-akoestische panelen gebruikt die niet alleen de natuurlijke uitstraling van het gebouw verbinden, maar ook bijdragen aan een gezond binnenklimaat en een effectieve brandbeveiliging.
Het gebouw heeft het DGNB Platinum-certificaat behaald en is bekroond met de Deutsche Nachhaltigkeitspreis.
Lees meer over Alnatura Arbeitswelt
Op de Deense conferentie Biobased Bouwmaterialen in augustus 2024 was professor, oprichter en partner van haascookzemmrich STUDIO2050, Martin Haas, aanwezig als spreker. Verschillende presentaties tijdens de conferentie hadden betrekking op verdichte kleigrond als een mogelijk alternatief voor beton in toekomstige gebouwen.
Stro zorgt voor een beter binnenklimaat in Duitse kleuterscholen
Verder naar het noordoosten, in Seddin bij Berlijn, heeft tekenstudio werk A architektur ook gekeken naar alternatieve bouwmaterialen. Hier ligt het kinderdagverblijf Kita Seepferdchen, dat met zijn idyllische ligging tussen bos en water een rustgevende stek is voor de allerkleinsten, ook binnen in het gebouw.
In 2019 werd het kinderdagverblijf namelijk uitgebreid met een innovatieve tuinbungalow van lokaal geproduceerd stro als hoofdisolatiemateriaal, dat het hele jaar door bijdraagt aan een evenwichtig binnenklimaat.
Bovendien dragen de Troldtekt-akoestische panelen op het hellende plafond niet alleen bij aan een mooi uiterlijk van het gebouw, maar zorgen ze ook voor een aangename sfeer voor zowel kinderen als leerkrachten door het reguleren van de geluiden van spelende kinderen.
